Po co są próbki dobowo-średnie w oczyszczalni ścieków? Historia jednej analizy

🧪 Po co są próbki dobowo-średnie? Historia pewnego zlecenia, które zapamiętamy na długo

Oczyszczalnia ścieków to nie jest miejsce na skróty. To laboratorium, hala operacyjna i centrum zarządzania kryzysem w jednym. Ale czasem… no właśnie. Czasem dostajesz zlecenie, które brzmi: „Pobierzcie jedną próbkę rano i wyślijcie wynik.” Prosto. Za prosto.

I wtedy zaczyna się historia, którą potem opowiadasz przez lata. Właśnie taka historia wydarzyła się u nas. Zaczęła się od próbki – a skończyła na mailach z prawnikiem klienta, analizach godzinowych i żartach o latte z kadzi fermentacyjnej.

📦 Zlecenie z zewnątrz – „jedna próbka, dziękujemy”

Był czwartek rano. Ruch w miarę stabilny, dopływ pod kontrolą. Wchodzi zlecenie od klienta z zewnętrznej firmy: „Prosimy pobrać jedną próbkę ścieku surowego o godz. 7:00. Ma reprezentować całą dobę. Proste badania: BZT5, ChZT, zawiesina.”

Już na pierwszy rzut oka – coś się nie klei. Ale klient nasz pan. Robimy zgodnie z wytycznymi. Próbka pobrana punktowo o 7:00, przygotowana, wysłana do laboratorium. Do godz. 11 mamy wyniki.

🔴 ChZT: 2960 mg/l
🟠 BZT5: 1540 mg/l
⚫ Zawiesina ogólna: 1270 mg/l

Alarm. To 3x więcej niż zazwyczaj. Klient dzwoni w panice: „Czy coś się stało?! Czy oczyszczalnia działa?!”

🔍 Analiza godzinowa – czyli czemu punktowa próbka to kiepski pomysł

Logujemy się do systemu monitoringu przepływu. I co widzimy? Około godziny 6:30–6:50 do układu trafił intensywny zrzut przemysłowy – skrobiowy, z produkcji spożywczej. Na oko – ładunek typu „gęsty kisiel”. O 7:15 już po wszystkim.

A więc próbka o 7:00? Trafiła dokładnie w szczyt skażenia. Jedna chwila z całej doby. Jeden impuls, który absolutnie nie reprezentuje standardu.

📘 Czym jest próbka dobowo-średnia?

To próbka zbiorcza z całej doby – zbierana w regularnych odstępach czasu (np. co godzinę), często proporcjonalnie do przepływu. Pozwala uzyskać uśredniony wynik, który realnie pokazuje, co przez 24h trafia do oczyszczalni.

Bez tego możemy trafić na „pik”, „dołek” lub pojedynczy incydent, który wypaczy wszystko. A potem klienci straszą prawnikami, bo liczby są nie takie, jak chcieli (czytaj: nie takie, jakie się spodziewali).

☕ Latte z ChZT – czyli jak wyglądały próbki

Próba z godziny 7:00 wyglądała dosłownie jak cappuccino z celulozy i tłuszczu. Piana, zawiesina, mleczna warstwa i ciężki zapach. Na tle innych godzin dnia – jak sabotaż.