Alarm sanitarny

Rano zadzwonił telefon z miasta. Inspekcja sanitarna z poważnymi minami zapowiedziała kontrolę i świadomość, że mój rudy kot Felek i czarny sznaucer miniaturka nie spełniają „warunków higienicznych”. W słuchawce brzmiało to jak wyrok: „Zdzichu, albo zwierzaki, albo praca!”. Jako krępy facet z wąsem, czapka „Czajnik” na głowie i ubłocone spodnie robocze, parsknąłem śmiechem i odpowiedziałem: „Panowie, wy chyba nie wiecie, jak działa oczyszczalnia”.

Poznajcie Felka i Sznaucera

Felek to nie byle jaki kot. Rudy filozof, który większość czasu spędza na parapecie pomiarowni, rzucając mi znaczące spojrzenia, gdy coś idzie nie tak. Jego prawdziwa rola jest jednak bardziej przyziemna – to nasz naturalny pogromca szczurów i myszy. Gryzonie uwielbiają rury i zakamarki oczyszczalni, a bez Felka potrafiłyby wyrządzić szkody, uszkodzić przewody, wywołać pożary czy przenosić choroby; stosowanie trutek nie wchodzi w grę, bo nie chcemy zanieczyszczać środowiska. Czarny sznaucer miniaturka – mój wierny towarzysz – ma inną specjalność. Ten czworonożny nadzorca z przepychaczem w pysku przegania gęsi i ptactwo, które zbyt chętnie ląduje na osadnikach. W branży stosuje się do tego nawet szkolone psy, które bezpiecznie zmuszają gęsi do opuszczenia terenu; nasz mały sznaucer radzi sobie wyśmienicie.

Eksperyment – odstawienie oczyszczalni

Żeby przekonać inspektorów, wymyśliłem próbę generalną. Uznałem, że skoro zwierzęta „szkodzą”, to zobaczymy, co się stanie bez nich. Na godzinę wyłączyłem napowietrzanie, zatrzymałem kratę i zamknąłem magazyn chemikaliów. Felek i pies dostali „urlop” – zamknąłem ich w biurze z miską karmy, a inspektorzy rozłożyli notesy i przykleili nosy do szyb. Już po kilkunastu minutach w kanałach pojawiły się ogony szczurów, a na powierzchni reaktorów siadły stada gęsi. Czułem, jak rośnie napięcie – i absurd.

Konsekwencje bez zwierząt

Szczury urządziły sobie potańcówkę na moście kratowym, gęsi zasiedliły osadnik wtórny jak własny staw, a jeden z tłoków zaczął się dziwnie dławić z powodu piór. Inspektorzy nerwowo śledzili notatki, a Felek w biurze tylko przewracał oczami, jakby chciał powiedzieć: „A nie mówiłem?”. Ja w tym czasie skrótowo komentowałem: „O, patrzcie, to się nazywa naturalne porządki”, chociaż w głębi serca wiedziałem, że to prawdziwy chaos.

Bohaterski pies

Kulminacja przyszła, gdy jeden z młodych inspektorów pochylił się za blisko rurociągu odprowadzającego osad. Nagle zawór puścił i woda zaczęła kipieć, grożąc mu totalnym oblanie. Mój sznaucer zareagował instynktownie – z przepychaczem w zębach wskoczył pod barierkę, zacisnął szczęki na dźwigni i przekręcił ją, odcinając strumień. Ocalony delikwent odskoczył blady jak ściana, a ja nie mogłem powstrzymać się od komentarza: „No i co, nieprzydatny pies?”.

Wnioski inspektorów

Po godzinie eksperymentu było jasne, że zwierzęta to nie fanaberia, lecz element systemu. Felek, tuż po otwarciu drzwi, w ciągu minut złapał pierwszego intruza i z triumfem położył go pod biurkiem inspektora. Pies z uporem wypłaszał gęsi, które po chwili wyniosły się na pobliskie pola. Komisja zdjęła okulary, spojrzała na mnie i niemal jednogłośnie stwierdziła, że nie będą pozbawiać oczyszczalni najskuteczniejszych „pracowników”.

Puenta na końcu

Wieczorem, gdy siedzieliśmy na dachu reaktora wtórnego, popijając kawę z termosu, Felek mrugnął do mnie spod wąsa, a sznaucer położył głowę na moim bucie. Pomyślałem wtedy, że w erze supernowoczesnej automatyki najprostsze rozwiązania – koty i psy – potrafią zapewnić to, z czym algorytmy sobie nie radzą: porządek, bezpieczeństwo i… odrobinę ciepła. Morał jest prosty: technologia działa najlepiej, gdy współpracuje z naturą, a szacunek dla zwierząt wraca do nas w najmniej oczekiwanym momencie.

Zwierzęta w oczyszczalni nie są problemem, lecz częścią rozwiązania. To dzięki nim instalacja jest bezpieczna, wolna od gryzoni i nieproszonych gości, a ludzie uczą się pokory wobec natury. Pamiętajcie więc, że warto czasem zaufać mruczącemu filozofowi i energicznemu sznaucerowi – nawet jeśli lista kontrolna inspektora na chwilę sugeruje coś innego.